Küllerinden Doğan
Perspektif bir bakış açıcı için, önce biraz zaman yolculuğu yapalım. Sovyetler Birliği, 2. Dünya Savaşı sonrasında galip oldu ve Doğu Almanya'ya yerleşmeye hazırlandı. Bu yeni bölgede, dünyaca ünlü Alman optik ve fotografik sanayi araçları, onların gelişen halkı için iyi bir kaynak haline geldi. Tüm fabrikalar boşaltıldı ve Doğu'ya taşındı.
Bu yeni teknolojiden yararlanan modellerden biri Gosularstvennyi Optiko-Mekhanicheskii Zavod (Devlet Optik Mekanik Fabrikası) yani kısa adıyla "GOMZ"du. St. Petersburg'da (Leninsgrad) 1932'de açılan fabrika en eski Rus optik fabrikalarından biriydi. 1965 yılında adlarını bize daha tanıdık gelen Leningradskoe Optiko Mekhanichesko Obedinenie (Leningrad Optik Mekanik Birleşmesi) yani LOMO olarak değiştirdiler.
Savaşın sona ermesinden bir yıl sonra, GOMZ yepyeni bir makine lanse etti. Sovyetler Birliğinin Komunist Gençlik Organizasyonu'na adanmış ve adını oradan alan Komsomolets, ikiz lensli ufak bir makinaydı. Dışardan bakıldığında 10 yıl önce üretilmiş, çığır açan TLR Voightlander Brilliant'ın bir kopyasıydı. Cam lensi ve bakalitten üretilen hafif bir gövdesi vardı. Komsomolet'in basitliğine rağmen zorlu ve zarar verici bir savaştan yeni çıkmış bir ülke için bu çok büyük bir başarıydı.
Amatörün Zevki
GOMZ fabrikası, yıllarca Komsomelets ürettikten sonra çok önemli bir özellik ile beraber gelen yeni fotoğraf makinelerini tanıttı - çift lensler. Bu, görüntüyü veren lensi odaklamanın, fotoğrafı çeken lensi odaklaması anlamına geliyordu; böylece fotoğrafçı sadece objesinin üzerine yoğunlaşıyordu. Bu makineye "amatör" kelimesinin yaklaşık Rusça çevirisi olan "Lubitel" adı verildi. Bu mütevazı başlangıçtan, büyük bir nesil doğdu.
Önümüzdeki birkaç paragrafta tek tek farklı Lubitel modellerine ve hepsinin etkilerine ve özelliklerine değineceğiz. O yüzden şimdiden detaylara dalmaya gerek yok. Ama şu aklının bir köşesinde kalsın, 1949'daki ilk üretimden, 1990'ların başındaki üretim durdurulmasına kadar 4 ya da 5 MİLYON makine üretildi. Bu da tam 8 ya da 10 MİLYON minik Rus lens demek. Sırf bu rakamlar bile hem Sovyetler Birliğine yaşayan, hem de dışındaki fanatiklerinin ve sahiplerinin neden Lubitel'i bu kadar takdir ettiğini ortaya koymaya yeter. Şimdi bırak da seni "aile ağacında", İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki günlerde adından söz ettiren bir kaç isimle başlayarak gezdirelim.
Lubitel Modelleri
Komsomolets "Genç Komünist"
- 1946-1950 arasında üretildi / Yaklaşık 25.000 adet
- B, 1/25, 1/50. 1/100s ile merkezi enstantane
- T-21 80/6.3 çekim lensi, 75/4.5 görüntüleme lensi
Çok uygun bir şekilde Komunist Gençlik organizasyonu "Komsomol"dan adını alan bu fotoğraf makinesi gelişen Sovyet fotoğrafçılık endüstrisinin ürettiği ilk üründü. Ayrıca Sovyetler Birliğinde üretilen ilk TLR fotoğraf makinesiydi. Aslında, makine gövdesinde kapılan birkaç basitleştirmenin dılında, odaklama sorunu yaşayan Voigtländer Brilliant'ın aynısıydı. Modern plastiklerin önceki hali olan bakalitten üretildi. Odaklama yapabilen Voigtländer Brilliant 8 yıl önce üretilmeye başlanmış olmasına rağmen, Komsomolets ilk Brillant'ı örnek alıyordu, yani bakma ve fotoğraf çekme lensleri birbirine bağlı değildi.
Brilliant'ta olduğu gibi, Komsomolets de filtre ve ek lensleri saklamak için bir bölmeye sahipti.
Lubitel "Amatör"
- Üretim yılları: 1949 – 1956 / Bir milyondan fazla
- Merkez deklanşör “ZT-5”. 1/10 – 1/200s
- T22 75/4.5 çekim lensi lens (kaplı), 60/2.8 görüntüleme lensi
Komsomolets'ten sonra gelen modelin çok büyük bir yeniliği vardı. 1938 Voightlander Brilliant'den esinlenilerek, bakma ve fotoğraf çekme lensleri birbirine bağlandı. Böylece iki lens senkronize bir şekilde odaklanabiliyordu. Farklı enstantane hızları vardı ve bakma ve fotoğraf çekme lenslerinin ikisi de "n" de f/2.8 ile daha geniş bir görüş açısı sunuyordu.
"Lubitel" kelime anlamı olarak "Amatör" demek - yılbaşı ağacının altında bu makine ortaya çıkacak kadar şanslı olan insan tipi. Komsomolets gibi o da bakalitten üretiliyor. Sırf eğlence olsun diye, Çinde 1961'de bu orijinal Lubitel'in kopyası olan 'Changle' üretildi.
LUBITEL 2
- Üretim yılları: 1955 – 1980 / İki milyondan fazla
Bir bakalit güzeli daha olan Lubitel 2 birkaç minik farkın dışında Lubitel ile birebir aynıydı. G. Barkovski isimli bir beyefendinin adı bu yenileme ile birlikte anılıyor. En önemli özellikler zamanlayıcı ve flaş bağlantısı idi. Ayrıca yanda iki lens filtresi konulabilecek küçük bir bölme de yer alıyordu.
Üretim tarihlerinden göreceğin gibi, üretim kapsamı çok BÜYÜKTÜ. 25 yılı aşkın süre boyunca üretilen Lubitel 2'lerden bahsediyoruz! Aralarındaki en ilginç fark, bakalit yüzeyindeki dokunun makineden makineye farklı olmasıydı. Bakalit kalıpların belirli süre boyunca kullanılıp sonra yenilenmeleri gerekir. Zaman içinde kullanıldıkça, makinenin yüzüne farklı desenler ya da "hatalar" yansımasına neden olur.Farklı yıllarda üretilen Lubitel 2'leri karşılaştırırsan, dokusunun farklı olduğunu gözlemleyebilirsin. Lubitel 2'lerin adı hem Latin hem de Kiril harfleriyle yazılıyordu, bunun nedeni ise, çok farklı pazarlar ithal edilmeleri ve yabancı ortaklarla olan iletişimdi. Not etmeye değer bir model (fotoğraftan da görebilirsin) Kalimar TLR100'dü. Bu makine aslında sadece yeni marka basılmış bir Lubi 2'ydi.
LUBITEL 166
- Üretim yılları: 1976 – 1986 / Yaklaşık 70,000 tane
1976'dan bu yana Lubitel bakalit yerine modern plastikten üretiliyor. Orijinal 166 bulmak artık biraz zor çünkü üretim rakamları (70.000) diğer modellerin aşmış rakamlarının yanında çok azdı. Lubitel 2'ye göre birkaç üstün özelliği vardı. Bunlardan biri film sayacı (kırmızı bir çerçevenin yerine) ve film sarma ile bağlantılı deklanşördü. En kayda değer model ise 1980 yılında Moskova Olimpiyat Oyunlarına ithafen üretilen modeldi.
LUBITEL 166B
- 1980 -1990 yıllarında üretildi / Yaklaşık 900.000 adet
Bu model yenilikçi Lubitel 166'yı aldı ve sadeleştirdi. Film sayacı ve bağlantılı film sarma & deklanşör gitti. Bunların yerine pozlama ayarlarını rahat yapabilmen adına kullanışlı bir hava durum tablosu geldi.
LUBITEL 166 UNIVERSAL
- 1983 - 1993 yıllarında üretildi / Yaklaşık 400.000 adet
Bu güzellik ile birlikte St. Petersburg LOMO fabrikası çalışanları klasik Lubitel üretimini durdurdu. Bu makine aslında 166B ile birebir aynı ama ona ek olarak 6x6cm ve 6x4.5cm çekim maskeleri içeriyor. 1993 yılına kadar aktif olarak üretilmeye devam edildi.
Lubitel Meraklısına
SPUTNIK STEREO FOTOĞRAF MAKİNESİ
- 1955 - 1973 yıllarında üretildi / Yaklaşık 400.000 adet
Bu üç gözlü güzel bazen birbirine kalçasından bağlanmış iki tane Lubitel 2 ile karıştırılabiliyor. Bir çok basit mekanizmayı paylaşıyor olsalar da, Sputnik kesinlikle kendine has bir fotoğraf makinesi.
Benzerliği nedeniyle, ona da bir "aile dostu" olarak burada yer vermek istedik. LOMO St. Petersburg fabrikasında bakalitten üretilen Sputnik'in ikiz 75/4.5 lensleri, 1/10-1/250 arasında enstantane hızı ve bel hizasında cam bir vizörü vardı. Deklanşöre har basışta, neredeyse aynı iki fotoğraf çekiliyordu. Burada önemli kelime "neredeyse". Çünkü iki fotoğraf arasında hafif bir perspektif farkı vardı. Bu da paketin içinde çıkan stereo izleme gözlüğüne takılınca tam 3D bir etki almanı sağlıyordu.
